Η 1η ενότητα θα είναι οικονομική κρίση και περιορισμός της δημοκρατίας, που μπορεί να φτάσει μέχρι και το φασισμό, της κατάλυσης δηλαδή της όποιας δημοκρατίας και της συνταγματικής τάξης πραγμάτων. Θα έχει δηλαδή ιστορικό χαρακτήρα, με 2-3 χαρακτηριστικά παραδείγματα, γιατί η αναζήτηση των ιστορικών αναλογιών, που φυσικά ποτέ δεν είναι απόλυτες, μπορεί να μας δώσει πολύ χρήσιμο υλικό για να καταλάβουμε το σήμερα και να δούμε πως πρέπει να δράσουμε σήμερα.
Στη 2η υποενότητα θα προσπαθήσω να δώσω τα βασικά χαρακτηριστικά του φαινομένου στη σημερινή εποχή, δηλαδή πως η σημερινή οικονομική κρίση επιδρά και οδηγεί στη ραγδαία συρρίκνωση της δημοκρατίας και μέχρι που μπορεί αυτό να φτάσει και πως κατά τη γνώμη μου πρέπει να αντιδράσουμε.
Θα σας διαβάσω και κάποιες άλλες παρόμοιες διαπιστώσεις κάποιου άλλου. Τι έλεγε λοιπόν ένας κορυφαίος πολιτικός παράγοντας την ίδια περίοδο; «Άνευ μεταρρυθμίσεως του συντάγματος είναι αδύνατον να κυβερνηθεί πλέον ομαλώς ο τόπος αυτός. Τα λεγόμενα ατομικά δικαιώματα, αι προσωπικαί ελευθερίαι, δεν είναι απόλυτα. Τα κακά του κοινοβουλευτισμού απέβησαν σήμερα μεγαλύτερα και καταφανέστερα. Η σημερινή εκτελεστική εξουσία είναι ανίκανος να ανταποκριθεί προς τα καθήκοντά της, ευρισκομένη υπό την πλήρην εξάρτησιν της νομοθετικής εξουσίας (σσ. της βουλής δηλαδή), η οποία επηρεάζεται πάλιν από την ανάγκην να μη δυσαρστήσει τας διαφόρους εκλογικάς ομάδας, δια να μην διακινδυνεύσει η επανεκλογή των αποτελούντων αυτήν βουλευτών». Τι μας λέει λοιπόν εδώ ο εξέχων πολιτικός παράγων; Μας λέει ότι η βουλή έχει ένα μεγάλο ελάττωμα. Αποτελείται από βουλευτές, οι οποίοι ανεξάρτητα από τα ιδεολογικά του πιστεύω ή τα συμφέροντα που καλούνται να υπηρετήσουν, δεν παύουν να εξαρτώνται από την ψήφο του λαού. Γι’ αυτό είναι ευάλωτοι στην πίεσή του, και δεν είναι τόσο πειθήνιοι ώστε να ψηφίζουν χωρίς κανένα εμπόδιο και να προχωράνε σαν οδοστρωτήρες τα αντιλαϊκά μέτρα. Μήπως ξέρετε ποιος τα έλεγε αυτά;
- Το πρώτο ότι πρέπει το πολίτευμα, που ήταν προεδρευόμενη δημοκρατία περίπου σαν τη σημερινή, όχι πάντως βασιλευόμενη, να αλλάξει σε προεδρική δημοκρατία. Γιατί η προεδρική δημοκρατία συγκεντρώνει όλη την εξουσία, όχι μόνον την εκτελεστική αλλά πολύ ευρύτερη, στα χέρια ενός προσώπου.
- Το 2ο σκέλος ήταν ακόμα πιο εύγλωττο: Ότι πρέπει το σύνταγμα να υιοθετήσει ένα άρθρο πανομοιότυπο με το άρθρο 48 του Γερμανικού συντάγματος του 1919. Τι έλεγε αυτό; «Ο πρόεδρος του Ράιχ, όταν η δημόσια τάξη και ασφάλεια διασαλεύονται σοβαρά ή βρίσκονται σε κίνδυνο, μπορεί να λάβει τα αναγκαία μέτρα για την αποκατάσταση της δημόσιας τάξης και ασφάλειας, και σε περίπτωση ανάγκης, να παρέμβει χρησιμοποιώντας την ένοπλη δύναμη. Προς τούτο μπορεί να άρει προσωρινά, εν όλω ή εν μέρει, τα θεμελιώδη δικαιώματα…». Να κηρύξει δηλαδή στρατιωτικό νόμο. Μόνο και μόνο αν ο πρόεδρος της δημοκρατίας θεωρήσει ο ίδιος ότι διασαλεύονται σοβαρά ή απλώς βρίσκονται σε κίνδυνο η δημόσια τάξη και ασφάλεια! Και τι είναι δημόσια τάξη και ασφάλεια; Μια αόριστη νομική έννοια που σαν το λάστιχο μπορεί ο καθένας να την ερμηνεύσει κατά το δοκούν. Με βάση αυτή τη διάταξη, ανάμεσα στο 1919 και 1933 στη Γερμανία, κηρύχτηκε 250 φορές ο στρατιωτικός νόμος, είτε σε όλη την επικράτεια είτε μόνο σε ένα μέρος! Και βεβαίως, μετά από αυτό το άρθρο και την τέτοια εφαρμογή του, ήταν αδύνατο να μην καταλήξουμε στη Ναζιστική Χιτλερική δικτατορία το 1933.
Το 1935 καταργήθηκε πραξικοπηματικά το σύνταγμα του 1927 και επανήλθε το σύνταγμα του 1911, δηλαδή η βασιλευόμενη δημοκρατία, άρα η ενίσχυση ενός μη εκλεγμένου κέντρου της εκτελεστικής εξουσία, ενός φορέα των ξένων και ντόπιων μεγάλων συμφερόντων, και μετά από λίγο καιρό καταργήθηκε και αυτό ακόμα το σύνταγμα, και έγινε το 1936 η δικτατορία του Μεταξά. Η οποία επίσης είχε προετοιμαστεί ποικιλοτρόπως, με μια σειρά νομοθετικά μέτρα που προηγήθηκαν, και δεν αναφέρομαι μόνο στο ιδιώνυμο, αλλά και με στοχευμένη νομοθεσία που στόχευε να σπάσει τη ραχοκοκαλιά της αντίστασης των εργαζομένων της εποχής, και πρώτα από όλα, όπως και σήμερα, στο δημόσιο τομέα, γιατί στον ιδιωτικό, η τρομοκρατία του εργοδότη είναι αρκετά ισχυρή από μόνη της. Στο δημόσιο τομέα λοιπόν, εν έτει 1931, ψηφίστηκε ο νόμος 4879 ο οποίος απαγόρευε ξεκάθαρα και ρητά, την απεργία στους δημοσίους υπαλλήλους. Όλα αυτά με προφανή σκοπό να μπορέσει να υπηρετηθεί η λήψη σκληρών, βάρβαρων, αντιλαϊκών μέτρων και η υπέρβαση της οικονομικής κρίσης σε όφελος των μεγάλων συμφερόντων.
Στη Γερμανία για παράδειγμα, οι εργαζόμενοι έχασαν αυτομάτως με την επιβολή της Ναζιστικής δικτατορίας, το δικαίωμα στις συλλογικές συμβάσεις, στην ύπαρξη συνδικάτων, στην απεργία εννοείται, ακόμα και στη συλλογική διαπραγμάτευση. Πως ορίζονταν οι μισθοί στη Ναζιστική Γερμανία; Τους όριζε ο εργοδότης σε συνεργασία με το Ναζιστικό κράτος. Πως ορίζονταν τα ωράρια εργασίας στη Ναζιστική Γερμανία, που παρατείνονταν ολοένα και περισσότερο, από νύχτα σε νύχτα τουλάχιστον; Με απόφαση του εργοδότη σε συνεργασία με το Ναζιστικό κράτος. Πρέπει να υπενθυμίσουμε και τη ναζιστική νομοθεσία προς τους μικροϊδιοκτήτες και τους μικροεμπόρους, που καμιά φορά μπορεί να γοητεύονται πιο πολύ από τέτοιες αντιλήψεις. Το ναζιστικό κράτος ψήφισε ειδική νομοθεσία για να στραγγαλίσει τα μαγαζάκια και τους μικροεμπόρους, για να τους αναγκάσει να καταφύγουν ως μισθωτοί στη μεγάλη Γερμανική βιομηχανία.
Και για να θυμίσουμε εδώ και τα δικά μας, τα κατορθώματα της Ελληνικής χούντας, γιατί πολλά αποπροσανατολιστικά ακούγονται τελευταία, 2 μόνο στοιχεία, που πέραν του προφανούς αντιδημοκρατικού, δείχνουν και τον βαθειά αντιλαϊκό χαρακτήρα τέτοιων καθεστώτων:
Στην περίοδο 1967 – 1974, μιας και μιλάμε πολύ για την κρίση του χρέους κλπ, να υπενθυμίσουμε ότι το έλλειμμα του εμπορικού ισοζυγίου της χώρας, τριπλασιάστηκε από 745 εκ. δολάρια το 66 στα 2.275 εκ. δολάρια το 1973. Την ίδια περίοδο, μέχρι το 1971, σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία του ΣΕΒ, τα καθαρά κέρδη της βιομηχανίας είχαν υπερδιπλασιαστεί, τη στιγμή που οι μισθοί των εργαζομένων είχαν αυξηθεί ονομαστικά κατά 35%. Στην πραγματικότητα όμως είχαν μείνει στάσιμοι από την αύξηση του τιμάριθμου. Και όλα αυτά σε μια περίοδο πριν ξασπάσει η οικονομική κρίση του 73, σε μια περίοδο γενικότερης Ευρωπαϊκής οικονομικής άνθισης. Φανταστήστε τι θα γινόταν αν μιλάγαμε για μετά το 73.
1. Το πρώτο και βασικότερο, αυτό που ζήσαμε με πιο κραυγαλέο τρόπο τα τελευταία χρόνια, είναι ο στραγγαλισμός της εθνικής κυριαρχίας. Επιτήρηση από τις Βρυξέλλες, από το ΔΝΤ. Δεν είναι καινούριο φαινόμενο, η συνθήκη του Λονδίνου του 1832 με την οποία ιδρύθηκε το νεοελληνικό κράτος, έλεγε ότι τα έσοδα του δημοσίου ταμείου του υπό ίδρυση κράτους προορίζονται κατά προτεραιότητα για την ικανοποίηση των αναγκών των δανειστών. Καλή ώρα σαν και αυτά που ζούμε τώρα. Μια συνέχεια ιστορική. Το 1ο λοιπόν είναι αυτό, αν δέν αποφασίζεις εσύ αλλά η ΕΕ και το ΔΝΤ, σε συνεργασία φυσικά με την εγχώρια οικονομικοπολιτική ολιγαρχία.
- * Τα μνημόνια και οι δανειακές συμβάσεις ψηφίστηκαν όλα με τρόπο αντισυνταγματικό. Μερικά από αυτά δεν ήρθαν καν για ψήφιση στη βουλή. Ή όταν έρχονται να ψηφιστούν, δεν ψηφίζονται με την απαιτούμενη πλειοψηφία των 3/5. Και όχι μόνο δεν τρέχει τίποτα, αλλά οι κυβερνώντες μας δίνουν και μαθήματα σεβασμού και τήρησης της νομιμότητας! Δεν ξέρω αν υπάρχει μεγαλύτερο θράσος από αυτό.
* Οι πράξεις νομοθετικού περιεχομένου. Πονηρά σκεπτόμενοι το 1975 εισήγαγαν στο άρθρο 44 τη δυνατότητα για έκδοση πράξεων νομοθετικού περιεχομένου, δηλ. νόμων που δεν ψηφίζονται από τη βουλή, αλλά τις φέρνει η κυβέρνηση με το πρόσχημα των έκτακτων και απρόβλεπτων συνθηκών κλπ, και έρχονται εκ των υστέρων μετά από 40 μέρες να κυρωθούν από τη βουλή, όταν πια έχουν παίξει το ρόλο τους. Και εννοείται ότι η έννοια της απρόβλεπτης και εξαιρετικής ανάγκης είναι αόριστη νομική έννοια, την τραβάει η η κυβέρνηση σαν το λάστιχο, και φέρνει σωρηδόν, έχουν υιοθετηθεί το τελευταίο διάστημα 60 – 70 πράξεις νομοθετικού περιεχομένου, ένα νούμερο ασύλληπτο. Πλήρους παραβίασης του συντάγματος και παραμερισμού της βουλής.
4. Έτσι κι αλλιώς έχουμε την έξαρση της παράνομης αστυνομικής βίας, ούτε και εδώ θα φέρω παραδείγματα, τα ζούμε καθημερινά. Υπάρχει μάλιστα στην εγκληματολογία ένας ολόκληρος κλάδος τα τελευταία χρόνια, που μιλάει για τα εγκλήματα του κράτους, δηλ. για τη συστηματική παράνομη δραστηριότητα των κρατικών οργάνων και δη των σωμάτων ασφαλείας. Σας παραπέμπω σε μια πολύ ωραία μελέτη της συναδέλφου της Σοφίας Βιδάλη, του Δημοκρίτειου Πανεπιστημίου της Θράκης: «Τα εγκλήματα του κράτους». Σε περιόδους ειδικά κρίσης το φαινόμενο αυτό οξύνεται, και η ατιμωρησία φυσικά των οργάνων.
- Κατάργηση των μνημονίων, των δανειακών συμβάσεων, της επιτήρησης και των παρεμβάσεων της ΕΕ και του ΔΝΤ. Εγώ το εννοώ καθαρά: Χωρίς αστερίσκους, χωρίς ήξεις – αφήξεις.
- Πρέπει να υπερασπιστούμε με νύχια και με δόντια τις βασικές μας ελευθερίες: Απεργία, συνάθροιση, ελευθερία διάδοσης των ιδεών, να διεκδικήσουμε την κατάργηση όλου του αντιδημοκρατικού νομοθετικού πλαισίου.
- Πρέπει να διεκδικήσουμε, χωρίς καμία ολιγωρία και επανάπαυση, τη διάλυση των Ναζιστικών οργανώσεων, την τιμωρία των φυσικών και ηθικών αυτουργών.
- Πρέπει να διεκδικήσουμε και να ανοίξει επί τέλους η συζήτηση για το θέμα της ριζικής εκκαθάρισης των σωμάτων ασφαλείας, των ενόπλων δυνάμεων και γενικότερα του κρατικού μηχανισμού, από τα φασιστικά στοιχεία, και γενικότερα από τα στοιχεία που έχουν δεσμούς με το ΔΝΤ, την ΕΕ και με όλη αυτή την κλίκα της οικονομικής και πολιτικής ολιγαρχίας. Μια διαδικασία που δεν είναι τόσο απλή όσο ακούγεται, αλλά που μπορεί να ανοίξει δρόμους ελπιδοφόρους για το αύριο.