εφημ. ΤΑ ΝΕΑ, 19-20/3/2022

Η Τουρκία, που με το δικό της ιδιαίτερο τρόπο αποστασιοποιήθηκε εν μέρει τουλάχιστον από το ΝΑΤΟ στο ουκρανικό, κατόρθωσε να εμφανίζεται ως διεθνής παράγοντας διεκδικώντας ρόλο εγγυήτριας δύναμης. Δεν συμμετέχει στις κυρώσεις, εξακολουθεί να κρατά ανοιχτή την επικοινωνία με τη Ρωσία σε διπλωματικό, οικονομικό και σε επίπεδο στρατιωτικών εξοπλισμών.

Τι θα συνέβαινε αν η Ελλάδα ακολουθούσε πολιτική ενεργητικής ουδετερότητας και μη εμπλοκής στον πόλεμο; Τα οφέλη που θα είχε αποκομίσει αρχίζουν να φαίνονται μέρα με τη μέρα πιο καθαρά.

Πρώτο, θα μπορούσε να συμβάλλει διπλωματικά, μαζί με άλλες χώρες, στην αποκατάσταση της ειρήνης, στην ειρηνική διαπραγμάτευση και διευθέτηση των διαφορών, ώστε να σταματήσει ο πόλεμος, να αποσυρθούν τα ρωσικά στρατεύματα στο πλαίσιο μιας διεθνούς συμφωνίας αμοιβαίων εγγυήσεων στη βάση του Καταστατικού Χάρτη του ΟΗΕ. Έτσι θα μπορούσε ο λαός της Ουκρανίας προοπτικά να ζήσει ελεύθερος σε μια ανεξάρτητη, ουδέτερη, δημοκρατική χώρα.

Πριν λίγες μέρες φαινόταν ουτοπικό, τώρα όμως που συζητιέται ανάμεσα σε Ουκρανία και Ρωσία το ενδεχόμενο μια μη ΝΑΤΟϊκής Ουκρανίας, αποδεικνύεται πως κάθε άλλο παρά αδύνατο είναι. Η χώρα μας θα κέρδιζε πολλαπλά, ηθικά και διπλωματικά, εάν είχε πρωταγωνιστήσει στην αποκατάσταση της ειρήνης αντί να γίνεται η θλιβερή ουρά των πολεμικών ιαχών του ΝΑΤΟ.

Δεύτερο, θα είχε κατορθώσει να διατηρήσει καλές σχέσεις με τη Ρωσία έτσι ώστε να υπάρχει πάντοτε ένα κάποιο αντίβαρο στις παράνομες διεκδικήσεις του τουρκικού αντιδραστικού καθεστώτος. Αντίθετα τώρα, με τη στάση της ελληνικής κυβέρνησης δημιουργήσαμε ίσως έναν ακόμη εχθρό. Αν σε αυτό προστεθεί ότι το ΝΑΤΟ ουδέποτε έβαλε πραγματικό φραγμό στην Τουρκία, η απομόνωση της Ελλάδας είναι σχεδόν πλήρης.

Τρίτο, μην κλείνοντας την πόρτα προς τη Ρωσία, καταψηφίζοντας και μη συμμετέχοντας στις κατά παραβίαση του διεθνούς δικαίου κυρώσεις της Δύσης, θα είχαμε τη δυνατότητα εξεύρεσης εναλλακτικών οπλικών συστημάτων για την άμυνα του Αιγαίου. Αντίθετα τώρα, ακόμη και τα λίγα ρωσικά συστήματα που διαθέτει η χώρα μας, κινδυνεύουν να μείνουν χωρίς ανταλλακτικά. Θα συνεχίσουμε δηλαδή να εξαρτώμαστε μονομερώς από τις ΗΠΑ και την ΕΕ, που ούτε κυρώσεις δέχτηκαν να επιβάλλουν ποτέ στην Τουρκία, αλλά και σε κρίσιμες στιγμές για την εθνική μας κυριαρχία διέκοψαν τη ροή των ανταλλακτικών ενισχύοντας έτσι έμμεσα την Τουρκία.

Όπως και όποτε και αν κλείσει το ουκρανικό, το βέβαιο είναι ότι σε συνθήκες παγκόσμιας οικονομικής κρίσης ο ανταγωνισμός των μεγάλων δυνάμεων για τη διανομή των σφαιρών επιρροής θα οξυνθεί. Η διαφύλαξη της ειρήνης και της εθνικής μας κυριαρχίας είναι ζωτικής σημασίας. Η συμμετοχή μας στην εντεινόμενη επιθετικότητα του ΝΑΤΟ δεν προάγει κανένα από τα δύο αγαθά. Μπορεί να συμβάλλει στη διαφύλαξή τους μόνο μια ανεξάρτητη φιλειρηνική εξωτερική πολιτική, έξω από στρατιωτικούς συνασπισμούς, που θα κρατά ξεκάθαρες αποστάσεις από τους πολέμους για σφαίρες επιρροής και που ελισσόμενη θα αξιοποιεί επιδέξια τις αντιθέσεις των μεγάλων δυνάμεων.

Το Σύνταγμα της Ελεύθερης Ελλάδας είναι ένα σχέδιο ριζοσπαστικής αναθεώρησης. Αποτελεί το ελάχιστο αναγκαίο για να ανοίξει ο δρόμος για μια άλλου τύπου δημοκρατία και μια άλλου τύπου κοινωνικο-οικονομική ανάπτυξη που έχει ανάγκη ο ελληνικός λαός. Η συνολική κατεύθυνσή του μπορεί να διευκολύνει τη μετάβαση σε μια δημοκρατία γνήσια λαϊκή σε αντίθεση με τη σημερινή φθίνουσα δημοκρατία των αρχόντων, της οικονομικής ολιγαρχίας. Μπορεί να οδηγήσει στην πραγματική εθνική ανεξαρτησία της χώρας και στην άνθιση των παραγωγικών της δυνατοτήτων σε όφελος των εργαζομένων. Μπορεί δηλαδή να ανοίξει το δρόμο για έναν ελεύθερο λαό σε μια ελεύθερη Ελλάδα.

Εμπνέεται από συνταγματικά κείμενα όπως της Πορτογαλίας του 1976, της Βενεζουέλας, της Βολιβίας, το προοίμιο του Γαλλικού Συντάγματος του 1946, το Ιταλικό Σύνταγμα του 1948, το σχέδιο αναθεώρησης του Συντάγματος της κυβέρνησης Αλλιέντε στη Χιλή, το σχέδιο Συντάγματος του Ρήγα Φεραίου, τις νομοθετικές εμπειρίες της εθνικής μας Αντίστασης, τις προτάσεις της αντιπολίτευσης κατά την αναθεωρητική διαδικασία του 1975. Απευθύνεται στο ευρύτερο κοινό και όχι μόνο σε νομικούς ή πολιτικούς επιστήμονες.

εφημ. Documento, 13/3/2022

Η παγκόσμια ειρήνη κρέμεται από μια κλωστή. Το δράμα της Ουκρανίας δείχνει σε τι όλεθρο μπορεί να οδηγήσει ο οξυμένος ανταγωνισμός των μεγάλων δυνάμεων για τη διανομή των σφαιρών επιρροής σε συνθήκες παγκόσμιας οικονομικής κρίσης. Η αντιπαράθεση αυτή τροφοδοτήθηκε κυρίως από την εντεινόμενη επιθετικότητα των ΗΠΑ και του NATO στη λογική περικύκλωσης των χωρών της Ευρασίας που δεν υποτάσσονται στην ισχύ τους ή που θέλουν να διεκδικήσουν ηγετική θέση στο διεθνές σύστημα.

Η προσπάθεια των ΗΠΑ να περικυκλώσουν και να στραγγαλίσουν τη Ρωσία, απειλώντας τη “ζώνη ασφαλείας” της και αφαιρώντας το “ζωτικό της χώρο”, τη σφαίρα επιρροής της στις πρώην σοβιετικές Δημοκρατίες της Ασίας, στον Καύκασο, στην Ανατολική Ευρώπη, ή και αλλού (πχ. Συρία, Λιβύη) προκάλεσαν την προληπτική εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία. Η αντιπαράθεση αυτή έχει προεκτάσεις σε όλο τον κόσμο άμεσα ή έμμεσα: στην Αφρική, στην Ασία, στη Λ. Αμερική, στα Βαλκάνια.

Η Ελλάδα με ευθύνη της κυβέρνησης εμπλέκεται ολοένα και περισσότερο στον πόλεμο εκθέτοντας σε θανάσιμους κινδύνους το λαό. Η κυβέρνηση παίζει κυριολεκτικά με τη φωτιά σε μια σύγκρουση γιγάντων που δεν έχει καμία σχέση με τα συμφέροντα του ελληνικού λαού. Αντίθετα, τίποτα δεν αποκλείει ότι η σύγκρουση ΗΠΑ – Ρωσίας θα μεταφερθεί “δι’ αντιπροσώπων” στα Βαλκάνια. Και επιπλέον, μέσα στη γενικότερη αναταραχή και με δεδομένη την ανοχή των ΗΠΑ, του ΝΑΤΟ και της ΕΕ, το τουρκικό αντιδραστικό καθεστώς ίσως θελήσει να δημιουργήσει τετελεσμένα σε βάρος των κυριαρχικών δικαιωμάτων της Ελλάδας.

Ενώπιον του ολέθρου, οι αποχρώσεις δεν έχουν ιδιαίτερη σημασία. Ο κίνδυνος καταστροφής του λαού, του ελληνικού και των άλλων, είναι τέτοιος που απαιτεί τη μέγιστη δυνατή λαϊκή ενότητα. Πρέπει άμεσα να τεθεί ένα φρένο στην εμπλοκή της Ελλάδας στον πόλεμο. Σήμερα, περισσότερο από ποτέ υπάρχει ανάγκη ενός ισχυρού, ενωμένου αντιπολεμικού κινήματος με κοινές μεγάλες διαδηλώσεις, με αποφάσεις και δράσεις σωματείων, μαζικών φορέων, διανοουμένων, καλλιτεχνών, στους δρόμους, στους εργασιακούς χώρους, σε κάθε γειτονιά, στα σχολεία, στα πανεπιστήμια, παντού.

Οι κρίσιμες συνθήκες αναδεικνύουν όμως παράλληλα και την ανάγκη μιας ριζικής, τολμηρής πολιτικής στροφής. Οι κρίσιμες περιστάσεις γίνονται συχνά παράγοντας αναστοχασμού. Ας θυμηθούμε την κατοχή από όπου ξεπήδησε το ΕΑΜικό κίνημα της αντίστασης. Πρέπει να αλλάξουμε κατεύθυνση. Η Ελλάδα μπορεί και πρέπει να ακολουθήσει μια φιλειρηνική πολιτική ενεργητικής ουδετερότητας. Μόνο έτσι μπορεί να προστατεύσει την ειρήνη στην περιοχή μας, τα κυριαρχικά δικαιώματα της χώρας και να βάλει το μικρό αλλά σημαντικό λιθαράκι της στη διεθνή ειρήνη.

Οι στόχοι είναι συγκεκριμένοι:

• Πλήρης απεμπλοκή της Ελλάδας από τα πολεμικά σχέδια του ΝΑΤΟ και της ΕΕ, κανένας φαντάρος και στρατιωτικός έξω από τα σύνορα της χώρας.

• Να κλείσουν οι ξένες βάσεις που μας εκθέτουν σε τεράστιους κινδύνους, να εξέλθει η Ελλάδα από το ΝΑΤΟ και την ΕΕ.

• Να μην πληρώσει ο λαός τους πολεμικούς τυχοδιωκτισμούς και τα υπερκέρδη που αποκομίζει το μεγάλο κεφάλαιο από τον πόλεμο. Να ληφθούν τώρα μέτρα για την ακρίβεια.

• Να συμβάλλει διπλωματικά η Ελλάδα, μαζί με άλλες χώρες, στην ειρηνική διαπραγμάτευση και διευθέτηση των διαφορών, ώστε να σταματήσει ο πόλεμος, να αποσυρθούν τα ρωσικά στρατεύματα στο πλαίσιο μιας διεθνούς συμφωνίας αμοιβαίων εγγυήσεων στη βάση του Καταστατικού Χάρτη του ΟΗΕ και έτσι ώστε να μπορέσει ο λαός της Ουκρανίας προοπτικά να ζήσει ελεύθερος σε μια ανεξάρτητη, ουδέτερη, δημοκρατική χώρα.

εφημ. ΤΑ ΝΕΑ, 11/3/2022

Σε αυτή την ιδιαίτερα κρίσιμη στιγμή για τη διεθνή ειρήνη, η ελληνική κυβέρνηση επέλεξε την πεπατημένη, τον δρόμο του πρόθυμου σταυροφόρου του ΝΑΤΟ. Εμπλέκει καθημερινά ολοένα και περισσότερο την Ελλάδα σε αυτή τη σύγκρουση γιγάντων για την αναδιανομή των σφαιρών επιρροής, δηλαδή για μια υπόθεση που καθόλου δεν σχετίζεται με τα συμφέροντα του ελληνικού λαού. Από την άλλη, η Τουρκία ενώπιον του κοινού εχθρού ευθυγραμμίζεται περισσότερο με την αμερικανονατοϊκή γραμμή κάνοντας πάντοτε τα αναγκαία παζάρια που συνηθίζει η τουρκική ολιγαρχία και αποκομίζοντας οφέλη. Τι αποτελέσματα θα έχουν οι παραπάνω επιλογές για τη χώρα μας;

Πρώτο, θα φορτώσουν δυσβάσταχτα οικονομικά βάρη στις πλάτες του λαού, θα τον βυθίσουν σε ακόμη μεγαλύτερη φτώχεια, την ίδια στιγμή που οι πολυεθνικές αλλά και μια δράκα εγχώριων ισχυρών επιχειρηματιών θα πολλαπλασιάζουν τα κέρδη τους αξιοποιώντας τις συνθήκες του πολέμου.

Δεύτερο, η εμπλοκή μας στον πόλεμο της Ουκρανίας φέρνει πιο κοντά τον κίνδυνο της κλιμάκωσης και γενίκευσης του πολέμου. Ειδικά στα Βαλκάνια, δεν αποκλείεται η σύγκρουση ΗΠΑ – Ρωσίας να μεταφερθεί δι’ αντιπροσώπων και να εκφραστεί με νέα ένταση των εθνικισμών και τάση προς περαιτέρω κατακερματισμό των υπαρχόντων κρατών.

Τρίτο, σε συνθήκες γενικότερης αναταραχής το τουρκικό αντιδραστικό καθεστώς είτε θα επιχειρήσει να δημιουργήσει τετελεσμένα σε βάρος της Ελλάδας ή και της Κύπρου είτε θα διεκδικήσει και μπορεί να επιτύχει νέες διπλωματικές υποχωρήσεις.

Το έδαφος εξάλλου είναι ευνοϊκό. Οι ΗΠΑ και η ΕΕ θα πιέζουν την Ελλάδα ασφυκτικά να υποχωρεί μια και “νυν υπέρ πάντων ο αγών” ενάντια στη Ρωσία. Η αυριανή ανοχή τους προς την Τουρκία θα είναι ακόμη μεγαλύτερη από εκείνη που γνωρίσαμε μέχρι σήμερα. Εξάλλου, πολιτικές όπως αυτή της σύμπλευσης με τον άξονα Ισραήλ, ΗΠΑ κλπ, τις οποίες ακολούθησαν οι κυβερνήσεις των τελευταίων ετών, αποδείχθηκαν φιάσκο. Το Ισραήλ μια χαρά επαναπροσεγγίζει την Τουρκία.

Αν επομένως ο δρόμος του πρόθυμου νατοϊκού συμμάχου θέτει σε κίνδυνο την ειρήνη, την κυριαρχία και το βιοτικό επίπεδο του λαού, γιατί να τον ακολουθήσουμε; Μήπως ήρθε η ώρα να δοκιμάσουμε μια άλλη προσέγγιση; Κάθε ιστορική καμπή, προσφέρεται για αναστοχασμό και -γιατί όχι- αλλαγή προσανατολισμού.

Με μια πολιτική ενεργητικής ουδετερότητας και πλήρους απεμπλοκής από τη σύγκρουση η Ελλάδα θα κέρδιζε το σεβασμό φίλων και αντιπάλων. Θα υπεράσπιζε την ειρήνη στην περιοχή, θα ήταν λιγότερο ευάλωτη στις τουρκικές παράνομες αξιώσεις και πιέσεις, λιγότερο ευάλωτη στις βαλκανικές εθνικιστικές αναταράξεις. Θα μπορούσε να ελιχθεί ανάμεσα στους ισχυρούς αξιοποιώντας τις αντιθέσεις τους. Θα μπορούσε επιπλέον να βάλει ένα μικρό λιθαράκι στη διεθνή ειρήνη αναλαμβάνοντας διπλωματικές πρωτοβουλίες μαζί με άλλες χώρες.

Στην προτροπή του ΝΑΤΟ και της ΕΕ “στοιχηθείτε, πληρώστε, πολεμήστε”, η απάντηση θα πρέπει να είναι ένα υπερήφανο ΟΧΙ.