εφημ. ΤΑ ΝΕΑ, 21/9/2023

Για να απαντηθεί το ερώτημα πρέπει πρώτα να απαντηθεί ένα άλλο: τι σημαίνει πρόοδος; Για τον ελληνικό λαό θα σήμαινε ότι θα μπορεί να απολαμβάνει σχέσεις ειρήνης και φιλίας με τη γειτονική χώρα και παράλληλα να ασκεί τα κυριαρχικά δικαιώματα που δικαιούται με βάση το διεθνές δίκαιο της θάλασσας, πρώτα απ’ όλα με την επέκταση της αιγιαλίτιδας ζώνης στα 12 ν.μ. και με την κατανομή της ΑΟΖ με βάση τα κριτήρια της Σύμβασης. Για το τουρκικό κατεστημένο πρόοδος σημαίνει ότι θα μπορεί να επιβάλλει -σε ένα βαθμό τουλάχιστον- τις αντίθετες με το διεθνές δίκαιο αξιώσεις του.

Μπορεί να υπάρξει πρόοδος στις σχέσεις των δύο χωρών προς τη μια ή την άλλη κατεύθυνση; Με δεδομένες τις εγχώριες και διεθνείς συνθήκες δεν μπορεί να υπάρξει πρόοδος με την έννοια της κατοχύρωσης των κυριαρχικών δικαιωμάτων της Ελλάδας. Μπορεί να υπάρξει πρόοδος με την έννοια της ικανοποίησης κάποιων τουρκικών επιδιώξεων αλλά αυτό θα σήμαινε μια μείζονα πολιτική κρίση για όποια ελληνική κυβέρνηση προέβαινε σε περαιτέρω υποχωρήσεις.

Κατά συνέπεια ένα πολύ πιθανό σενάριο είναι αυτό της φαινομενικής στασιμότητας, της αέναης συζήτησης με την τουρκική πλευρά με παράλληλα de facto πάγωμα της υπάρχουσας κατάστασης. Όμως, η στασιμότητα αυτή ενέχει στην πραγματικότητα μια ακόμη υποχώρηση της ελληνικής πλευράς. Αυτό συμβαίνει γιατί οι συνομιλίες δεν γίνονται μόνο επί του μοναδικού υπαρκτού ζητήματος της οριοθέτησης της υφαλοκρηπίδας/ΑΟΖ αλλά και επί άλλων αξιώσεων της Τουρκίας, όπως επίσης προϋποθέτουν ως δεδομένη την άρνηση της Τουρκίας να δεχτεί ελληνική αιγιαλίτιδα ζώνη στα 12 ν.μ. Το κλίμα αυτό προλειαίνει ουσιαστικά το έδαφος στην ελληνική κοινή γνώμη για περαιτέρω υποχωρήσεις, υπό τη διακριτική πάντοτε παρότρυνση του συμμαχικού παράγοντα.

Υπάρχει όμως και το σενάριο της σταδιακής υπέρβασης της στασιμότητας. Αλλά αυτό απαιτεί ριζική στροφή. Σημαίνει ότι η χώρα μας θα ασκήσει ουδετερόφιλη, πολυδιάστατη εξωτερική πολιτική. Όσο είμαστε δεδομένοι σύμμαχοι, όσο αναζητάμε καταφύγιο στις ΗΠΑ και στο Ισραήλ, που αποδεδειγμένα παίζουν διπλό παιχνίδι, τόσο η πίεση για υποχωρήσεις θα μεγαλώνει.

Στο κάτω κάτω γιατί να μην παραδειγματιστούμε από την Τουρκία η οποία αναπτύσσει σχέσεις με τη Ρωσία και την Κίνα; Αντίθετα η Ελλάδα ακολουθώντας πιστά το ΝΑΤΟ στρέφεται ολοένα και εντονότερα εναντίον τους. Ωθεί τις χώρες αυτές στην αγκαλιά της Τουρκίας, χάνει ευκαιρίες πιθανών συνεργασιών και συγκλίσεων. Ο κόσμος όμως δεν είναι πλέον μονοπολικός. Υπάρχουν οι χώρες BRICS, η Ομάδα των 77, που διαδραματίζουν αυξανόμενο ρόλο και που θα μπορούσαν να αξιοποιηθούν διπλωματικά.

Μια πολιτική ειρήνης, μακριά από στρατιωτικούς συνασπισμούς και εμπλοκή σε διενέξεις των μεγάλων δυνάμεων, θα προσέδιδε ένα υψηλό ηθικοπολιτικό κύρος στην ελληνική εξωτερική πολιτική και θα μπορούσε να εξασφαλίσει τις απαραίτητες διπλωματικές συνεργασίες για την υποστήριξη των κυριαρχικών μας δικαιωμάτων.

https://www.documentonews.gr/article/h-elpida-enantia-ston-despotis%c2%b5o/

Το τοπίο είναι εφιαλτικό. Η φύση καταστρέφεται ανελέητα όχι από την κλιματική αλλαγή (αυτός είναι ένας ουδέτερος όρος που κρύβει την αλήθεια) αλλά από την ασυδοσία των ισχυρών συμφερόντων και την άρνηση των κυβερνήσεων να χρηματοδοτήσουν τα αναγκαία μέτρα για την προστασία της. Απειλείται η ζωή μας σήμερα και κυρίως αύριο.

Τα στοιχεία δείχνουν ότι στη χώρα μας αλλά και σε όλο τον κόσμο οι λίγοι πλούσιοι γίνονται πλουσιότεροι και πιο ασύδοτοι. Η φτώχεια και οι ανισότητες εξαπλώνονται με ραγδαίους ρυθμούς. Οι κυρίαρχες τάξεις ξηλώνουν συστηματικά τις κοινωνικές κατακτήσεις ενός ολόκληρου αιώνα. Η ανθρωπότητα κυλά προς τη βαρβαρότητα.

Παράλληλα το πολιτικό σύστημα, κομμένο και ραμμένο για τις ανάγκες της οικονομικής ολιγαρχίας, αναπαράγεται υποκλέπτοντας τη συναίνεση μέρους του λαού. Οι κυβερνήσεις μειοψηφίας του 41%, οι δήμαρχοι μειοψηφίας του 43% διοικούν ανεξέλεγκτοι, αφού οι διαδηλώσεις, απεργίες και τα άλλα δικαιώματα αφυδατώνονται διαρκώς με νομοθετικές παρεμβάσεις. Η συντριπτική πλειονότητα των μέσων ενημέρωσης (έντυπα, ηλεκτρονικά, διαδικτυακά) ελέγχονται απόλυτα από τους ολιγάρχες, διαμορφώνουν τις αντιλήψεις και τις προτιμήσεις. Αποσιωπούν ή συκοφαντούν ό,τι ενοχλεί, προβάλλουν ό,τι και όποιους τους εξυπηρετούν.

Στην Ελλάδα, όπως σε όλη την Ευρώπη, ολοένα και μεγαλύτερο μέρος του λαού, απογοητευμένο από την απουσία εναλλακτικής, απέχει από τις πολιτικές διαδικασίες, ακόμη και από τις εκλογές. “Κυβερνώντας το κενό”, ονόμασε το φαινόμενο ο καθηγητής Peter Mair.

Η εμπειρία έδειξε ότι εύκολες λύσεις δεν υπάρχουν. Εύκολες λύσεις σημαίνουν φρούδες ελπίδες. Όσο πιο γρήγορα το συνειδητοποιήσουμε, τόσο το καλύτερο. Δεν ξεκινάμε από το μηδέν. Αυτό που προέχει είναι η σύγκλιση όλων εκείνων που κατανοούν σήμερα ή θα αντιληφθούν αύριο την ανάγκη ριζικής στροφής.

Χρειάζεται μια πολιτική απελευθέρωσης του λαού. Στο βιβλίο Δ. Καλτσώνης, Θ. Μαριόλης, Κ. Παπουλής, Μετωπικό πρόγραμμα διεξόδου από την κρίση, εκδ. Κοροντζή 2017, είχαμε κάνει μια προσπάθεια συμβολής σε αυτή τη λογική. Αναδείξαμε μερικές ιδέες που είναι μάλλον επίκαιρες:

1. Άμεση προοδευτική φορολόγηση του μεγάλου κεφαλαίου, φορολογικές ελαφρύνσεις στα λαϊκά στρώματα, κατάργηση του ΦΠΑ στα είδη λαϊκής κατανάλωσης.

2. Δραστικά μέτρα ανόρθωσης του βιοτικού επιπέδου του λαού.

3. Άρνηση πληρωμής του χρέους, αγώνας για τη διαγραφή του.

4. Ακύρωση των Μνημονίων, διεκδίκηση των γερμανικών αποζημιώσεων.

5. Μη εφαρμογή των κατευθύνσεων της ΕΕ, έξοδος τελικά από τον “λάκκο των λεόντων” (κατά Ηλία Ηλιού) που λέγεται ΕΕ.

6. Ανασυγκρότηση της ελληνικής οικονομίας με την ανάπτυξη της έρευνας, την αξιοποίηση των πλουτοπαραγωγικών πηγών, με μοχλό τον εκδημοκρατισμένο και εξυγιασμένο δημόσιο τομέα, με εθνικό δημοκρατικό, αναπτυξιακό σχέδιο. Εθνικοποίηση των τραπεζών και επιχειρήσεων στρατηγικής σημασίας, με παράλληλη εγκαθίδρυση λαϊκού ελέγχου.

7. Στήριξη των μικρομεσαίων επιχειρήσεων και των μικρομεσαίων αγροτών.

8. Ανάπτυξη πολυδιάστατων, ισότιμων οικονομικών σχέσεων με όλες τις χώρες. Έμφαση στη συνεργασία με τα κράτη του ευρωπαϊκού νότου, της Μεσογείου καθώς και τις χώρες του BRICS.

9. Πολιτική ουδετερότητας και ειρήνης. Υπεράσπιση της εθνικής κυριαρχίας, έξοδος της Ελλάδας από το ΝΑΤΟ.

10. Αποκατάσταση και διεύρυνση των δημοκρατικών ελευθεριών. Ριζοσπαστικός εκδημοκρατισμός και αναπροσανατολισμός του κρατικού μηχανισμού. Εκκαθάρισή του από τα φασιστικά στοιχεία. Κατάργηση των υψηλών αποδοχών και προνομίων των υπουργών, βουλευτών και γενικότερα των στελεχικών θέσεων πολιτικού χαρακτήρα.

11. Στήριξη πρωτοβουλιών των κοινωνικών φορέων στον τομέα της ενημέρωσης. Εκδημοκρατισμός, ενίσχυση και αναβάθμιση των δημοσίων ηλεκτρονικών μέσων μαζικής ενημέρωσης. Περιορισμός έως και κατάργηση της δυνατότητας δράσης του μεγάλου κεφαλαίου στον τομέα αυτόν.

Δεν υπάρχει άλλη πραγματική εναλλακτική. Η απελευθέρωση από το δεσποτισμό της ολιγαρχίας απαιτεί τόλμη και συγκλίσεις. Η ελπίδα γεννιέται από το θάρρος.

εφημ. ΤΑ ΝΕΑ, 31/8/2023

Η περαιτέρω εμπλοκή της Ελλάδας στα ΝΑΤΟϊκά σχέδια είναι γεγονός. Τέσσερα τουλάχιστον στοιχεία το αποδεικνύουν. Πρώτο, είναι η εν κρυπτώ επίσκεψη Ζελένσκι στην Αθήνα και η δέσμευση του Έλληνα πρωθυπουργού ότι η χώρα μας θα συμμετέχει ενεργητικότερα στον πόλεμο, παρέχοντας επιπλέον διευκολύνσεις στους Ουκρανούς. Δεύτερο στοιχείο είναι η διεύρυνση του αριθμού των ελληνικών λιμένων που χρησιμοποιούν για τις ανάγκες τους οι ΗΠΑ, ιδίως με την εγκατάσταση κέντρου logistics στο Κερατσίνι και με τη βαθμιαία μετατροπή της Ελευσίνας σε κόμβο συντήρησης του 6ου στόλου. Τρίτο, είναι η εξαγγελία του πρωθυπουργού ότι η ελληνική πολεμική αεροπορία και το ναυτικό θα βρίσκονται σύντομα στον Ινδοειρηνικό. Τέταρτο, είναι η διεύρυνση του αριθμού και των δυνατοτήτων των αμερικανικών βάσεων στην Ελλάδα. Σχετική είναι η συζήτηση που έχει ανοίξει στο αμερικανικό Κογκρέσσο για τη δημιουργία βάσης ή βάσεων στα ελληνικά νησιά.

Όλα τα παραπάνω εμπλέκουν ολοένα και πιο άμεσα την Ελλάδα στα πολεμικά σχέδια των ΗΠΑ. Αυτά αφορούν την Ουκρανία, όπου οι ΗΠΑ αντιμάχονται τη ρωσική επιρροή στις περιοχές της πρώην ΕΣΣΔ. Παράλληλα σχετίζονται με την ανατολική Μεσόγειο και τη Μέση Ανατολή, περιοχές στις οποίες το γόητρο και η επιρροή των ΗΠΑ μειώνονται. Είναι ενδεικτική η σχετική απομάκρυνση της Σαουδικής Αραβίας από τις ΗΠΑ, όπως και η αύξηση της κινεζικής επιρροής στην περιοχή, όπως φάνηκε από την προσέγγιση Σαουδικής Αραβίας και Ιράν που έγινε υπό τη σκέπη της Κίνας.

Ακόμη και η παρουσία ελληνικών δυνάμεων στον Ινδοειρηνικό σχετίζεται πρωτίστως με τα συμφέροντα των ΗΠΑ και την ενίσχυση της εκεί παρουσίας τους στο πλαίσιο της περίσφιξης του κλοιού γύρω από την Κίνα. Η πρόσφατη συνάντηση Μητσοτάκη - Μόντι αποτέλεσε απλώς έναν πολιορκητικό κριό της ΕΕ και των ΗΠΑ, οι οποίες θέλουν να αξιοποιήσουν τις αντιθέσεις Κίνας – Ινδίας και να διαταράξουν τη συνοχή των BRICS, των οποίων η Ινδία αποτελεί ιδρυτικό μέλος. Όλα τα παραπάνω ενσωματώνουν την Ελλάδα στο κουβάρι των γεωπολιτικών αντιθέσεων, εκθέτουν σε κίνδυνο την ειρήνη και την ασφάλεια του ελληνικού λαού.

Τέλος, η τυχόν δημιουργία αμερικανικής βάσης ή βάσεων στα νησιά μας εκθέτει σε έναν ακόμη κίνδυνο. Οι βάσεις αυτές δεν υπάρχουν ούτε για να υπερασπίζονται την Ελλάδα ούτε για να απειλούν την Τουρκία. Οι μεγάλες κρίσεις όπως της Κύπρου το 1974, των Ιμίων το 1996 αλλά και άλλες μικρότερες το έχουν επανειλημμένα αποδείξει. Οι βάσεις εξυπηρετούν τα γεωπολιτικά σχέδια των ΗΠΑ. Το επιπλέον πρόβλημα είναι ότι παρέχουν ένα ακόμη προσχηματικό επιχείρημα στην τουρκική πλευρά ώστε να κατηγορεί την Ελλάδα για επιθετικότητα και για δήθεν παραβίαση της Συνθήκης της Λωζάννης.

Η κυβέρνηση επαναπαύεται στις διευκόλυνσεις που παρέχει στις ΗΠΑ και προχωρά ακάθεκτη στον αμερικανόπνευστο διάλογο με την Τουρκία, λες και δεν εκδηλώθηκαν ξανά οι προθέσεις της τελευταίας στα πρόσφατα γεγονότα στην Πύλα. Τα κυριαρχικά δικαιώματα εκτίθενται σε κίνδυνο.

εφημ. ΤΑ ΝΕΑ, 3/8/2023

Στην ταραγμένη εποχή μας έχει ακόμη πιο μεγάλη σημασία η εξωτερική πολιτική της Ελλάδας να βασίζεται στις αρχές του διεθνούς δικαίου. Οι αρχές του Καταστατικού Χάρτη του ΟΗΕ όπως η ειρηνική επίλυση των διαφορών, το απαραβίαστο των συνόρων, η μη επέμβαση στα εσωτερικά άλλων κρατών, ο σεβασμός της εθνικής κυριαρχίας και της εδαφικής ακεραιότητας αποτελούν κατακτήσεις της ανθρωπότητας μετά την αντιφασιστική νίκη των λαών το 1945.

Από αυτά προκύπτουν δυο τουλάχιστον δυνατότητες, ή για την ακρίβεια, υποχρεώσεις της χώρας μας. Η πρώτη είναι ότι πρέπει να ταχθεί ξεκάθαρα υπέρ της ειρηνικής επίλυσης της αντιπαράθεσης στην Ουκρανία. Δεν έχει κανένα συμφέρον να εμπλέκεται στην αντιπαράθεση του ΝΑΤΟ προς τη Ρωσία για τη διανομή των σφαιρών επιρροής. Η διακοπή όλων των διευκιλύνσεων προς τις ΗΠΑ και το ΝΑΤΟ και η πλήρης απεμπλοκή από τον πόλεμο είναι το πρώτιστη συμβολή στην ειρήνη. Η χώρα μας θα πρέπει να συνταχθεί με τα κράτη εκείνα που παρουσίασαν προτάσεις ειρήνευσης (Κίνα, Βραζιλία, Μεξικό κλπ), έστω και αν αυτές οι προτάσεις μπορεί να παρουσιάζουν σημεία που ενδεχομένως είναι συζητήσιμα.

Η δεύτερη είναι η τήρηση της αρχής της μη επέμβασης στα εσωτερικά άλλων κρατών. Το άρθρο 2 παρ. 4 του Καταστατικού Χάρτη του ΟΗΕ ορίζει πως “Πάντα τα Μέλη θα απέχωσι εις τας διεθνείς αυτών σχέσεις της απειλής ή χρήσεως βίας κατά της εδαφικής ακεραιότητος ή της πολιτικής ανεξαρτησίας οιουδήποτε Κράτους”. Η πολιτική ανεξαρτησία μάλιστα προστέθηκε στο κείμενο κατόπιν επιμονής των λιγότερο ισχυρών κρατών, τα οποία δικαίως ήθελαν μια διασφάλιση έναντι της πάγιας πρακτικής των μεγάλων δυνάμεων να παρεμβαίνουν στα εσωτερικά τους. Ακόμη πιο ξεκάθαρα στην παρ. 7 του ίδιου άρθρου ορίζεται πως “Ουδεμία διάταξις εκ των διαλαμβανομένων εις τον παρόντα Χάρτην θα παρέχει το δικαίωμα εις τα Ηνωμένα Έθνη να επεμβαίνωσιν εις ζητήματα ανήκοντα ουσιαστικώς εις την εσωτερικήν δικαιοδοσίαν οιυοδήποτε Κράτους”.

Γι’ αυτό η ελληνική κυβέρνηση πρέπει να είναι ιδιαίτερα προσεκτική στο ζήτημα των αντιδράσεών της στη φυλάκιση του Φ. Μπελέρη. Δεν υπάρχει καμιά αμφιβολία ότι και η σημερινή κυβέρνηση της Αλβανίας καταδυναστεύει τα λαϊκά δικαιώματα και τις δημοκρατικές ελευθερίες όχι μόνο της μειονότητας αλλά γενικότερα των λαϊκών τάξεων. Ωστόσο, η επίλυση αυτών των προβλημάτων είναι υπόθεση του αλβανικού λαού, που ανεξάρτητα από εθνική καταγωγή, μπορεί με την ενότητα και τον αγώνα του να βάλει φραγμό σε τέτοιες πολιτικές.

Ας μην ξεχνάμε ότι η Τουρκία καραδοκεί. Οι παρεμβάσεις της στη μουσουλμανική μειονότητα της Θράκης είναι συνεχείς. Ενόψει των ελληνοτουρκικών διαβουλεύσεων δεν αποκλείεται μάλιστα να ενταθούν. Η προστασία των δικαιωμάτων της μειονότητας όμως είναι υπόθεση της ίδιας και ολόκληρου του ελληνικού λαού, κανενός άλλου.