εφημ. ΤΑ ΝΕΑ, 15/2/2024
Η επίσκεψη Ερντογάν στην Αίγυπτο, η πρώτη μετά από 12 χρόνια δεν προδιαγράφει απαραίτητα μια εύκολη, ευθύγραμμη πορεία καθώς υφίστανται σημαντικές διαφορές ανάμεσα στα δυο κράτη. Ωστόσο, δείχνει την αναζήτηση μιας ισορροπίας συμφερόντων, ενός modus vivendi ανάμεσα στις δυο χώρες παρά τις δύσκολες σχέσεις του πρόσφατου παρελθόντος.
Στη λογική του νεοοθωμανισμού, η Τουρκία έχει φιλοδοξίες περιφερειακής δύναμης. Δεν είναι μυστικό, ούτε καινούργιο. Με την επίσκεψη στο Κάιρο επιχειρεί να εισέλθει πιο δυναμικά στη Μέση Ανατολή, όπως έχει ήδη επιτύχει στην Αφρική. Υπενθυμίζεται ότι στην τελευταία, η οικονομική, διπλωματική και στρατιωτική παρουσία της Τουρκίας διευρύνεται. Ένας δείκτης είναι οι διπλωματικές της αποστολές που ανέρχονται σε 46 όταν η Κίνα διαθέτει 53, οι ΗΠΑ 49, η Γαλλία 46, ενώ οι τουρκικές επενδύσεις έχουν 60πλασιαστεί τα τελευταία 20 χρόνια.
Όλα αυτά θα μπορούσαν να είναι αδιάφορα αλλά εκ των πραγμάτων σχετίζονται με τη χώρα μας. Στο όλο ισοζύγιο ισχύος και στην αναζήτηση ισορροπιών και διανομής σφαιρών επιρροής εμπλέκονται οι ΗΠΑ, εμπλέκεται η Ανατολική Μεσόγειος και το Αιγαίο. Οι τουρκικές περιφερειακές φιλοδοξίες πρέπει να εναρμονιστούν με τις επιδιώξεις των ΗΠΑ στην ευρύτερη περιοχή. Κατά συνέπεια στο κάδρο εντάσσονται αντικειμενικά οι ελληνοτουρκικές σχέσεις.
Δεν είναι τυχαίο που, παράλληλα με την επίσκεψη Ερντογάν στο Κάιρο και εν μέσω περιόδου νηνεμίας στις ελληνοτουρκικές σχέσεις, η Άγκυρα εξέδωσε navtex δεσμεύοντας μεγάλο μέρος του Αιγαίου σε απάντηση ελληνικής άσκησης και επαναφέροντας το ζήτημα της αποστρατικοποίησης των νησιών. Σύντομα, τα νεοοθωμανικά σχέδια θα ταράξουν και πάλι τα νερά στο Αιγαίο.
Απέναντι στις εξελίξεις αυτές η ελληνική κυβέρνηση παρακολουθεί αμήχανη. Ακολουθεί την πεπατημένη της ανάθεσης στις ΗΠΑ του ρόλου του επιδιαιτητή αναμένοντας από εκεί λύσεις στα προβλήματα που προκύπτουν από τις αντίθετες στο διεθνές δίκαιο αξιώσεις της Τουρκίας. H ελληνική ηγεσία, σαν να μην υπάρχει εμπειρία και ιστορική μνήμη, εξακολουθεί την πολιτική του πρόθυμου και δεδομένου εταίρου προσδοκώντας ανταλλάγματα, που δεν πρόκειται να έρθουν. Εμπλέκει ολοένα και βαθύτερα την Ελλάδα στις πολεμικές περιπέτειες στην Ερυθρά θάλασσα και στην Ουκρανία εκθέτοντας τον ελληνικό λαό σε πολύ μεγάλους κινδύνους.
Όμως η παλαιότερη και πρόσφατη εμπειρία έχει αποδείξει ότι οι ΗΠΑ δεν συγκινούνται από την προθυμία της Ελλάδας. Για τους δικούς τους λόγους στέκουν στη λογική των “ίσων αποστάσεων”, όπως φάνηκε για μια ακόμη φορά με την παράλληλη πώληση F-35 στην Ελλάδα και F-16 στην Τουρκία. Αυτή είναι όμως μια θέση που αντικειμενικά ευνοεί την Τουρκία, που ωθεί σε υποχωρήσεις από τα κυριαρχικά μας δικαιώματα.
Μπροστά στο ξετύλιγμα των νεοοθωμανικών σχεδίων της Άγκυρας και στην αμερικανική ενορχήστρωση, η ελληνική εξωτερική πολιτική έχει στην πραγματικότητα μόνο μια διέξοδο. Τη χάραξη μιας ανεξάρτητης, φιλειρηνικής, πολυδιάστατης εξωτερικής πολιτικής, έξω από τα ΝΑΤΟϊκά πλαίσια. Όταν πάψουμε να είμαστε δεδομένοι, τότε θα αρχίσουν να μας υπολογίζουν.
