εφημ. ΤΑ ΝΕΑ, 20/4/2023
Τώρα πια, επισήμως, είναι ξεκάθαρο σε όλους ότι η ελληνοτουρκική νηνεμία θα κρατήσει μέχρι τις εκλογές. Και ας είχαν σπεύσει διάφοροι να υποστηρίξουν ότι μια νέα περίοδος ανοίγει. Η Τουρκία, όποια κυβέρνηση και αν αναδειχθεί, θα επιμείνει στις παράνομες διεκδικήσεις, οι ΗΠΑ θα προσπαθούν να εξασφαλίσουν την ησυχία στη νοτιοανατολική πτέρυγα του ΝΑΤΟ και η Ελλάδα θα περιμένει επίλυση όλων των προβλημάτων από το νατοϊκό από μηχανής θεό.
Στο πλαίσιο αυτό δύο ενδεχόμενα είναι ισχυρά: πρώτο, να μείνουν όλα όπως ήταν μέχρι σήμερα. Δεύτερο, θα μπορούσε να δρομολογηθεί μια διευθέτηση η οποία δεν θα αφορά μόνο το θέμα της υφαλοκρηπίδας/ΑΟΖ αλλά θα ικανοποιούσε κάποιες από τις αξιώσεις της Τουρκίας. Η χώρα μας θα είναι ο χαμένος και στις δυο περιπτώσεις. Στην πρώτη γιατί η Τουρκία θα συνεχίσει να πιέζει ενώ η Ελλάδα θα αδυνατεί να ασκήσει στοιχειώδη δικαιώματα που της απονέμει το διεθνές δίκαιο, όπως εκείνο της αιγιαλίτιδας ζώνης. Στη δεύτερη γιατί θα αναγκαστεί, με τυχόν ψευτοανταλλάγματα, να προβεί σε υποχωρήσεις στα κυριαρχικά της δικαιώματα.
Και στις δυο περιπτώσεις μεγάλος κερδισμένος θα είναι οι ΗΠΑ και δευτερευόντως η Τουρκία. Για τις ΗΠΑ ύψιστη σημασία έχει η ενότητα του ΝΑΤΟ και η διασφάλιση του σχετικού γεωστρατηγικού ρόλου της Τουρκίας. Η σύγκρουση με τη Ρωσία συνεχίζεται τόσο στην Ουκρανία όσο και σε άλλα μέτωπα, όπως στον εμφύλιο που ξέσπασε στο Σουδάν.
Χαμένος των όποιων εξελίξεων είναι ο ελληνικός λαός. Εμπλέκεται ολοένα και βαθύτερα στην επικίνδυνη αμερικανορωσική σύγκρουση που δεν τον αφορά ενώ τα κυριαρχικά του δικαιώματα τίθενται σε αμφισβήτηση.
Και όμως θα μπορούσαν να υπάρξουν άλλες επιλογές. Σε μια τόσο δυσμενή και επικίνδυνη ιστορική συγκυρία η Ελλάδα θα όφειλε να συμβάλλει στη διαφύλαξη της ειρήνης. Θα μπορούσε να ασκήσει μια πολιτική που να εναρμονίζεται, στην πράξη όχι μόνο στα λόγια, με τις αρχές του Καταστατικού Χάρτη του ΟΗΕ.
Θα μπορύσε εν προκειμένω να αξιοποιήσει την κινεζική πρόταση για το Ουκρανικό. Ανεξάρτητα από τις φιλοδοξίες και τις ιδιοτελείς στοχεύσεις της Κίνας, η πρότασή της έχει στοιχεία που είναι αξιοποιήσιμα. Βασικά της σημεία είναι ο σεβασμός της κυριαρχίας όλων των χωρών, η εγκατάλειψη της ψυχροπολεμικής νοοτροπίας, η παύση των εχθροπραξιών, η συνέχιση των ειρηνευτικών συνομιλιών, η επίλυση της ανθρωπιστικής κρίσης, η διατήρηση σταθερών βιομηχανικών και εφοδιαστικών αλυσίδων. Παρόμοιες προτάσεις έχουν διατυπώσει οι πρόεδροι της Βραζιλίας και του Μεξικού, Λούλα και Ομπραδόρ.
Μια ανάλογη διπλωματική πρωτοβουλία της Ελλάδας, μαζί με την απεμπλοκή της από τον πόλεμο, θα συνεισέφερε ουσιαστικά στην αποκατάσταση της ειρήνης. Κυρίως όμως θα συνέβαλε στην ενδυνάμωση της διεθνούς θέσης της χώρας μας, καθώς θα έπαυε να είναι ο δεδομένος και πρόθυμος ουραγός των επιλογών άλλων. Θα συνέβαλε με αυτόν τον τρόπο καίρια στην υπεράσπιση των κυριαρχικών της δικαιωμάτων.
