εφημ. ΤΑ ΝΕΑ, 29/12/2020
Υπάρχουν αντιφάσεις προωθητικές, που οδηγούν σε μια νέα, βελτιωμένη κατάσταση και υπάρχουν αντιφάσεις καταστροφικές, που οδηγούν στην οπισθοδρόμηση. Σε αυτή την τελευταία κατηγορία ανήκουν οι αντιφάσεις της ελληνικής εξωτερικής πολιτικής. Μια από αυτές είναι η στάση της Ελλάδας έναντι των κυρώσεων προς την Τουρκία. Από τη μια πλευρά, με δεδομένη την άρνηση της ΕΕ να επιβάλλει κυρώσεις, η ελληνική πλευρά προσαρμόζει τη ρητορική της και την πολιτική της. Προσανατολίζεται προς την αξιοποίηση “θετικής” αντζέντας και πιθανά προς ένα νέο Ελσίνκι.
Αυτή όμως η θέση βρίσκεται σε αντίφαση με τη δημόσια έκφραση ικανοποίησης της ελληνικής κυβέρνησης για την επιβολή κυρώσεων των ΗΠΑ στην Τουρκία για τους S-400. Τελικά θέλει η κυβέρνηση την επιβολή κυρώσεων ή όχι; Γιατί δεν μπορεί τη μια φορά να είναι ικανοποιημένη και την άλλη όχι.
Υπάρχει και μια άλλη όψη του ζητήματος. Η Τουρκία, για δικούς της λόγους, με την αγορά του συγκεκριμένου οπλικού συστήματος άσκησε ένα θεμελιώδες δικαίωμα που έχουν όλα τα κράτη μέλη του ΟΗΕ: να χαράσσει αυτοτελώς την αμυντική της πολιτική. Αυτό ισχύει ακόμη περισσότερο αν σκεφτεί κανείς ότι ένα απο τα αγκάθια της διαφωνίας Τουρκίας - ΗΠΑ είναι ότι η Τουρκία απαιτεί τη μεταφορά αμυντικής τεχνογνωσίας κατά τη συνεργασία με τις ΗΠΑ και οι τελευταίες το αρνούνται. Και στο θέμα αυτό η Τουρκία διεκδικεί το αυτονόητο. Πράττει όπως κανονικά θα έπρεπε να πράττει και η Ελλάδα.
Πέρα από αυτά όμως η εξωτερική πολιτική οφείλει να λάβει υπόψη της το διεθνές πλαίσιο. Το επόμενο διάστημα αναμένεται η ένταση της αντιπαράθεσης της Δύσης προς τη Ρωσία και την Κίνα. Ένα βήμα στην κατεύθυνση αυτή είναι η προετοιμαζόμενη σύνοδος των 10 (G7 συν Ινδία, Αυστραλία, Ν. Κορέα). Τούτο συνεπάγεται ότι η Τουρκία θα αναδειχθεί ακόμη εντονότερα ως αυτό που είναι πάντα: στρατηγικός εταίρος για ΗΠΑ και ΕΕ. Αποτελεί μόνο ευκαιριακό, εύθραυστο εταίρο για τη Ρωσία και ενοχλητικό εταίρο για την Κίνα, αφού ευθυγραμμιζόμενη με τη Δύση στηρίζει τους αυτονομιστές Ουιγούρους.
Η Ελλάδα τι είναι από την άλλη; Ένας πειθήνιος εταίρος για ΗΠΑ και ΕΕ, ένας βολικός πελάτης της αμυντικής τους και όχι μόνο βιομηχανίας και ένας μάλλον αναξιόπιστος εταίρος για τη Ρωσία. Στην εποχή όμως της όξυνσης της διαπάλης ανάμεσα στις μεγάλες δυνάμεις για την αναδιανομή των σφαιρών επιρροής, καλό θα ήταν να είμαστε προσεκτικοί. Οι κίνδυνοι που ελλοχεύουν είναι μεγάλοι. Ο αρχηγός των ενόπλων δυνάμεων της Βρετανίας με το δικό του τρόπο το είχε επισημάνει πρόσφατα σε συνέντευξή του.
Ας απαλλαγούμε από τις αντιφάσεις μας γόνιμα, προοωθητικά. Ο ελληνικός λαός δεν έχει κανένα συμφέρον να εμπέκεται στην αντιπαράθεση των γιγάντων. Αντίθετα, η ειρήνη και η υπεράσπιση της εθνικής κυριαρχίας μπορούν να υπηρετηθούν με μια πολιτική ανεξαρτησίας και πολύπλευρης συνεργασίας. Η χώρα μας πρέπει να κρατά τις αποστάσεις της και να συνεργάζεται σε ισότιμη βάση με όλους.
