εφημ. ΤΑ ΝΕΑ, 21/2/2023
Η επίσκεψη Μπλίνκεν σε Άγκυρα και Αθήνα δεν πρόκειται να αλλάξει όσα γνωρίζουμε. Οι θέσεις των μερών είναι δεδομένες. Οι ΗΠΑ προωθούν την παγκόσμια ατζέντα τους με αιχμή τη Ρωσία και κυρίως την Κίνα. Η Τουρκία θα συνεχίσει να διεκδικεί έναν αυξημένο περιφερειακό ρόλο αντίστοιχο πάνω κάτω με την οικονομική και στρατιωτική της δύναμη. Η Ελλάδα ακολουθεί τις κατευθύνσεις των ΗΠΑ ως σταθερός σύμμαχος προσδοκώντας κάποια επιμέρους οφέλη είτε για την αναχαίτιση της τουρκικής επιθετικότητας είτε για κάποια μικρή συμμετοχή σε οικονομικού χαρακτήρα δραστηριότητες υπό την αιγίδα των ΗΠΑ.
Ούτε η προεκλογική περίοδος σε Αθήνα και Άγκυρα ούτε το δράμα του τουρκικού λαού από το σεισμό ούτε η επίσκεψη του Αμερικανού Υπουργού Εξωτερικών θα διαφοροποιήσει τα πράγματα. Διανύουμε απλώς μια περίοδο σχετικής ανάπαυλας και ηρεμίας.
Για να γίνει κατανοητό το βαθύτερο περιεχόμενο της επίσκεψης Μπλίνκεν στις δυο χώρες πρέπει να ιδωθεί σε συνδυασμό με την αιφνιδιαστική επίσκεψη του προέδρου Μπάιντεν στην Ουκρανία. Όλα τα ζητήματα, είτε ελληνοτουρκικά είτε περιφειεακά, οι ΗΠΑ τα αντιμετωπίζουν υπό το πρίσμα της κεντρικής γεωπολιτικής σύγκρουσης με τη Ρωσία και την Κίνα και επί του πρακτέου με την εξέλιξη του πολέμου στην Ουκρανία. Αυτό που τους ενδιαφέρει είναι η ενίσχυση της σταθερότητας της ατλαντικής συμμαχίας.
Στο πνεύμα αυτό διαπραγματεύονται με την Τουρκία και είναι πρόθυμες να κάνουν παραχωρήσεις. Στη λογική αυτή κρατούν “ίσες αποστάσεις” ανάμεσα σε Ελλάδα και Τουρκία, το οποίο σημαίνει, όπως έχει επανειλημμένα αποδειχθεί, ότι πιέζουν την Ελλάδα για μονομερείς παραχωρήσεις προς την Τουρκία. Οι αποστάσεις είναι τόσο “ίσες” που ο αρχικός σχεδιασμός Μπλίνκεν περιελάμβανε παραινέσεις προς την ελληνική πλευρά για μη περαιτέρω όξυνση στις ελληνοτουκρικές σχέσεις, λες και είναι η Ελλάδα εκείνη που αρνείται την εφαρμογή του διεθνούς δικαίου της θάλασσας!
Από την Ελλάδα ζητούν κάτι ακόμη πιο σημαντικό: την αναβάθμιση της εμπλοκής της στον πόλεμο της Ουκρανίας. Ζητούν επίσης την αύξηση των στρατιωτικών της δαπανών, δηλαδή την ενίσχυση της αμερικανικής αμυντικής βιομηχανίας.
Αντίθετα όμως, η Ελλάδα χρειάζεται μια άλλη εξωτερική πολιτική βασισμένη σε τρεις παραδοχές: πρώτο, οι ΗΠΑ δεν αποτέλεσαν ποτέ ουσιαστικό φραγμό στην τουρκική επιθετικότητα. Δεύτερο, ο πόλεμος στην Ουκρανία μπορεί ανά πάσα στιγμή να εξαπλωθεί όχι μόνο στην Ευρώπη αλλά και σε όλο τον κόσμο. Τρίτο, ο ελληνικός λαός έχει ανάγκη την ειρήνη και τη διασφάλιση της εθνικής κυριαρχίας.
Με βάση αυτά το πραγματικό συμφέρον του είναι η πλήρης απεμπλοκή από τον πόλεμο στην Ουκρανία, όχι η ακόμη βαθύτερη ανάμιξη σε αυτόν. Θα ήταν μάλιστα ευκταία μια διπλωματική πρωτοβουλία που θα αξιοποιούσε τις σχετικές τοποθετήσεις των προέδρων της Βραζιλίας και του Μεξικού για άμεση ειρήνευση στην Ουκρανία και αναζήτηση λύσης στη βάση του Καταστατικού Χάρτη του ΟΗΕ.
